Tokluk kan şekeri, yemek yedikten sonra kandaki şeker seviyesinin ölçülmesiyle belirlenen değerdir. Genellikle 75 gram şeker yüklemesi testi ile veya kişinin yemek yedikten 2 saat sonra kan örneği alınarak ölçülmektedir. Tokluk kan şekerinin dışında, vücutta ölçülen bir de açlık kan şekeri bulunmaktadır. Açlık kan şekeri ise 8 saat açlıktan sonra ölçülmektedir. Hem tokluk kan şekeri hem de açlık kan şekeri ölçümleri, kişideki şeker hastalığı ile ilgili önemli ipuçları vermektedir. Bu iki duruma ek olarak, şeker hastalığını tetikleyen iki ana faktör bulunmaktadır: yemek sırasında salgılanan insülin hormonunun bozulması ve yemekten sonra salgılanan insülin hormonunun uzun süreli olarak bozulması.

Tokluk kan şekeri, genellikle yetişkin bireylerde görülmesine rağmen son zamanlarda gençlerde de çok sık görülmeye başlanmıştır. Bunun en önemli sebeplerinden biri hazır gıda ve şeker tüketiminin artmasıdır. Genetik olarak ailesinde diyabet hastalığı olan kişilerin 30 yaşından sonra her yıl doktor kontrolünde şeker yükleme testi yaptırması gerekmektedir. Şeker hastalarının açlık ve tokluk kan şekeri ölçümlerini düzenli olarak yaptırmaları önemlidir.

Diyabet hastalarının kan değerlerinde fazla miktarda bulunan şeker, damar sertliğine sebep olarak kalbe giden kanın miktarını azaltabilir. Bu sebeple hastalarda kalp krizi, göğüs ağrısı veya ani ölümler ortaya çıkabilir.

Tokluk kan şekeri belirtileri, sağlıklı her bireyde görülebilecek belirtiler olduğu için genellikle önemsenmemektedir. Bu yüzden hastalığın geç teşhis edilmesine ve tedavi sürecinin uzamasına sebep olabilir. Bu nedenle hastalığın erken teşhis edilmesi çok önemlidir. Aşağıdaki belirtileri hisseden kişiler mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna giderek tokluk kan şekeri testi yaptırmalı ve doktoruna başvurmalıdır:

Tokluk kan şekeri iki yöntem ile ölçülmektedir. Bu yöntemlerden birincisi, yemek yedikten 2 saat sonra kandan alınan örnek ile kan değerlerinin ölçülmesiyle yapılır. Kişi bu iki saat içerisinde başka hiçbir şey tüketmemelidir. Kandan alınan örnek ile kandaki şeker oranı ölçülmektedir. Ölçümler sonucunda belirli değerlerin üzerine çıkılması durumunda tokluk kan şekeri yüksekliği söz konusu olabilir.

İkinci yöntem ise kişiye 75 gram şeker yüklemesi ile yapılmaktadır. Bu yöntem halk arasında şeker yükleme testi olarak bilinmektedir. Kişinin vücuduna verilen 75 gram şekerin kandaki değerlerini gözlemlemek için, şeker yüklemesi yapıldıktan iki saat sonra kişiden kan örneği alınarak yapılmaktadır. Daha sonra vücuda yüklenen şeker oranının detaylı analizi yapılarak, bu değerler uzman doktorlar tarafından değerlendirilir.

Tokluk kan şekeri çoğunlukla hastanın durumuna göre değişiklik göstermektedir. Sağlıklı bir kişi için olması gereken tokluk kan şekeri değeri 140 mg/dl'den düşük olmalıdır. Bu değer, yemeklerden iki saat sonra tokluk kan şekeri değeridir. Bu değerden yüksek tüm değerler kişiyi diyabet adayı olduğunu göstermektedir. Kan şekeri ölçüm değeri 140 mg/dl olan hastalar nadirdir. Bu değer ölçüldüğünde genellikle ikinci bir teste tabi tutulur. Kan şekeri oranı 140 mg/dl'den düşük değerler için tokluk şekeri durumu söz konusu değildir. Yemeklerden iki saat sonra kan şekeri değeri, 140 mg/dl'den daha düşük olan kişilerde tokluk kan şekeri rahatsızlığı bulunmamaktadır.

Yemeklerden iki saat sonra tokluk kan şekeri testi değeri 141 mg/dl ve 200 mg/dl arasında çıkmış ise hastada bozulmuş glikoz toleransı bulunmaktadır. Kısaca hastada diyabet rahatsızlığı vardır. Bu durumda uzman bir doktor tarafından detaylı bir şekilde incelenerek, diyet tedavisine veya ilaç tedavisine başlanması gerekmektedir.

Eğer ölçülen kan şekeri değeri, 200 mg/dl üzerinde olan tokluk kan şekeri değerleri ise hastanın şeker hastası olduğunu göstermektedir. Bu değerler genellikle 40 yaş üstü kişilerde çıkmaktadır fakat günümüzde genç kesimlerde de çok sık rastlanmaktadır.

Hamilelik döneminde yapılan kan şekeri ölçümlerinde, tokluk kan şekeri değeri ilk saatte 130 mg/dl'nin altında, ikinci saatte ise 120 mg/dl'nin altında olmalıdır.

Tokluk kan şekerinin düşük olduğu belirtiler genellikle soğuk terleme, aniden vücutta titreme olması ve göz kararmasıdır. Hasta bu durumlarla karşılaştığında kan şekeri değeri 50 mg/dl'den daha düşük düzeylere inmiş demektir. Bu durumu sık yaşayan kişilerin yanlarında sürekli yiyecek bulundurmaları gerekmektedir. Gıda alımı, bilindiği gibi direkt olarak vücuttaki insülin değerini artırmaktadır. Kan şekeri düşüklüğünün yaşanmaması için hasta kişinin günlük yaşamında aşırı efor gerektiren işlerden ve sporlardan uzak durması gerekmektedir. Düşük kan şekeri rahatsızlığı olan kişilerin de düzenli olarak ilaç kullanması ve sağlıklı diyet uygulamalarını düzenli bir şekilde yapmaları gerekmektedir.