Kan Şekeri Seviyelerini Etkileyen Faktörler
06 Temmuz 2024

Kan Şekeri Seviyelerini Etkileyen Faktörler

Kan Şekeri

İnsan vücudunda enerji ihtiyacını karşılamak amacıyla kan dolaşımında sürekli ve sabit bir miktarda şeker bulunur. Kanda bulunan ve ihtiyaç duyulan bu miktar, normal kan şekeri miktarıdır. Glikoz, vücut yapısında bulunan bütün hücrelerin kullandığı bir maddedir. Bazı maddeler ise vücutta kullanılmak üzere karaciğerde glikoza çevrilip öyle kullanılmak zorundadır. Örneğin, fruktoz ve galaktoz gibi monosakkaritler önce karaciğerde glikoza dönüştürülür, daha sonra vücut hücreleri tarafından kullanılır. Sağlıklı kişilerde yapılan kan tahlillerinde açlık kan şekeri 70-100 mg/dl seviyelerinde olmalıdır. Yemekten sonraki ilk 1-2 saat içinde ise kan şekerinde yükselmeler görülebilir. Karbonhidratlar emildikten sonra bu yükselmeler normal seviyelere döner. Basit karbonhidratlar, kan şekerini kompleks karbonhidratlara göre daha fazla yükseltir. Canlıların vücudunda kan şekeri seviyelerini ayarlayan organ karaciğerdir. Yemek yedikten 1-2 saat sonrasında kan şekeri seviyelerinde yaşanan yükselmelerin sebebi insülin salgılanmasının artmasından kaynaklanır.

Kan Şekeri Değerlerine İki Şekilde Bakılır

  • Açlık Kan Şekeri: Sabahları hiçbir şey yemeden ve içmeden yapılan kan tahlilidir. Açlık kan şekerini en doğru şekilde ölçmek için kişinin 6-8 saat aç olması gerekir. Bu nedenle sabah erkenden açlık kan şekeri tahlilleri yapılır. Bu değer sağlıklı bir kişide genellikle 70-100 mg/dl seviyelerinde olmalıdır. Açlık kan şekeri seviyesi belirtilen değerlerin üzerinde ise doktor tarafından şeker yükleme testi yapılarak her saat başı kandaki insülin miktarları kontrol edilir. Bazı durumlarda gizli şekerin varlığı bu değerlendirmelerde ortaya çıkar. Eğer aile bireylerinden herhangi birinde şeker hastalığı veya aşırı kilolu kişiler varsa bu durum sizin şeker hastası olma olasılığınızı artırır.
  • Tokluk Kan Şekeri: Kişinin yemek yedikten 2 saat sonrasında yapılan kan şekeri tahlilidir. Bu değerler de 140 mg/dl'nin altında olmalıdır. Eğer bu değerler verilen referans değerlerinin üzerinde veya altında ise hemen konu ile alakalı bir doktora giderek gerekli tedaviler uygulanmalıdır. Tokluk kan şekeri seviyeleri sürekli yüksek düzeylerde olan kişilerde damar tıkanıklıkları, damar sertlikleri oluşabilir. Beyinde ve bacaklarda bulunan damarları kötü yönde etkileyebilir. Kalp hastalıklarına zemin hazırlar.

Sağlıklı bir bireye yapılan HbA1c değeri yüksek çıkmışsa bu kişilerin gizli şeker hastası olma ihtimali yüksektir. Bu durumda olan kişilerin açlık ve tokluk kan şekerlerini kontrol ettirerek ileri tetkikleri yaptırmaları gerekir. Normal bir insülin hormon değeri 10'un altında olmalıdır. İnsülin değerinin yüksek olması kan şekerinin de yükselmesine neden olur. Şeker hastalığının tam olarak ortaya çıkmasından önceki ilk basamak, genellikle gizli şeker dönemidir. Bu aşamada yakalanan hastaların %70'i uygun tedaviler ve uygun beslenme şekilleri düzenlenerek tedavi edilebilir. Kan şekeri, pankreas bezi tarafından salgılanan insülin hormonunun ya yeterli miktarda olmaması ya da yeterli miktarda olmasına rağmen gerekli etkiyi gösterememesi durumunda yükselir. Bu durum ise vücutta önemli hasarlara neden olabilir. Bu nedenle kişilerin ara sıra kan şekeri seviyelerine baktırmaları gerekir. Eğer kişi şeker hastası ise düzenli aralıklarla kan şekerlerini kontrol ederek aynı seviyede tutmaya çalışmalıdır.


  • Ailevi yatkınlık: Genetik şeker hastalığının olduğu durumlarda diğer aile bireyleri daha fazla risk taşır.
  • Aşırı kilo alımı ve diyetle verememek ya da çok az verip daha çabuk kilo almak.
  • Depresyon, stres ve sıkıntı.
  • Kan şekeri seviyelerini sabit tutmak için beslenmenin ve düzenli yapılan egzersizlerin önemi büyüktür.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni

Güncel

Gebelikte Kan Şekeri Değerleri Kaçtır?

Gebelikte Kan Şekeri Değerleri Kaçtır?

Güncel

Kan Şekeri Seviyelerini Etkileyen Faktörler

Kan Şekeri Seviyelerini Etkileyen Faktörler