Kan şekeri, vücudun enerji ihtiyacını karşılayan önemli bir yakıttır. Vücutta özellikle kaslarda enerjiye dönüştürülerek günlük faaliyetlerimizi sürdürmemizi sağlar. Bazı durumlarda kan şekeri, enerjiye dönüştürülemediğinde kanda birikerek veya azalması durumunda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Kandaki şeker oranını düzenleyen en önemli hormon insülin hormonudur. Kan şekeri yükseldiğinde insülin hormonu devreye girerek şeker oranını azaltır. Diğer bir hormon olan glukagon ise insülinin tam tersi bir işlev görür; kan şekeri düştüğünde glukagon hormonu devreye girerek kan şekerini artırır. Kandaki şeker oranının belirli bir seviye aralığında olması gerekir. Normal seviyelerin dışına çıkıldığında ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bu problemlerin en yaygın nedeni yanlış ve aşırı beslenmedir.

Açlık kan şekeri testi yapılmadan önce kişinin 8 saatlik bir süre boyunca aç kalması gerekir. Yapılan test sonucunda değerlerin 70-100 mg/dL arasında olması beklenir. 70 mg/dL altındaki değerler hipoglisemi olarak adlandırılır ve beyin hasarına yol açabilir. 100 mg/dL üzerindeki değerler ise hiperglisemi olarak tanımlanır. Bu durumda kişiye Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT) yapılmalıdır. OGTT, kişiye 75 gram glikoz verilerek 3 saat süresince yapılan bir testtir. Bu süreçte belirli aralıklarla kan şekeri değerleri ölçülür. Eğer test sonucunda değerler 100 mg/dL üzerinde çıkarsa, bu durum gizli şekerin habercisi olabilir.

Gizli şeker olarak adlandırılan durum HbA1c yüksekliği ile de ilişkilidir. Kan şekeri değerleri 101-125 mg/dL arasında olduğunda bozulmuş açlık glisemi olarak adlandırılır. Bu değerler, kişinin diyabet adayı olduğunu gösterir ve özellikle damarlar başta olmak üzere vücutta hasarların başladığını işaret eder. Bu kişilerden şeker yükleme testi istenebilir. 2 saat süren bu testte kişiye 75 gram şeker yüklenir ve 2 saat sonunda değerler 125 mg/dL ve üzerinde çıkarsa, kişide gizli şeker olduğu söylenebilir.

Tokluk kan şekeri testi yapılmadan önce kişinin testten 2 saat önce yemek yemesi gereklidir. Tokluk kan şekeri değerlerinin 140 mg/dL altında olması beklenir. Eğer bu test sonucunda değerler 140 mg/dL üzerinde çıkarsa, şeker yükleme testi yapılmalıdır. 140-200 mg/dL arasında çıkan değerler, şeker toleransının bozulduğunu, 200 mg/dL üzerinde çıkan değerler ise kişinin şeker hastası olduğunu gösterir. Bu değerler yaşlılar ve özellikle 60 yaş üzerindeki kişilerde biraz daha yüksek olabilir. 60 yaş üzerindeki sağlıklı bireylerde açlık kan şekeri değeri 110 mg/dL altında, tokluk kan şekeri ölçümü ise tokluğun 2. saatinde 160-180 mg/dL arasında olmalıdır.

Sağlıklı insanda kan şekeri değerleri belirlenen referans aralıklarında olmalıdır. Değerlerin yüksek veya düşük olması, kişide ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. İlk olarak kalp ve damarlar üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir, sinirlerde (nöropati), böbreklerde ve gözlerde (retinopati) hasarlara neden olabilir. Erken fark edilen kan şekeri yüksekliği tedavi edilirse, vücuda verilen hasarın büyümesi önlenmiş olur.